🥋 Historia e Xhudos në Kosovë
Nga fillimet modeste deri te medaljet olimpike
🏁 Fillimet e xhudos në Kosovë (vitet ’80–’90)
Xhudoja në Kosovë filloi të praktikohej në fund të viteve 1980, si sport relativisht i ri në krahasim me futbollin dhe basketbollin.
Në fillim, disa instruktorë sportivë e sollën këtë disiplinë nga Evropa Lindore, duke e prezantuar në qytete si Peja, Prishtina dhe Mitrovica.
Në mungesë të sallave profesionale, xhudistët stërviteshin në palestra shkollash ose ambiente të improvizuara, por me vullnet dhe disiplinë të jashtëzakonshme.
Peja u bë qendra e xhudos kosovare, falë themelimit të klubit të parë serioz, që më vonë do të prodhonte emra legjendarë.
⚫ Periudha e vështirë (1990–1999)
Gjatë viteve të ’90-ta, kur shumë institucione shqiptare u mbyllën, edhe sporti u përball me kufizime të mëdha.
Megjithatë, xhudoja mbijetoi përmes klubeve lokale dhe pasionit të sportistëve.
Në këtë kohë, u shfaqën trajnerët që do të bënin historinë – më i njohuri mes tyre, Driton Kuka, një ish-xhudist që e kishte përfaqësuar Jugosllavinë para luftës dhe që më vonë do të kthehej në trajnerin më të suksesshëm në historinë e Kosovës.
🕊️ Paslufta dhe themelimi i Federatës së Xhudos (1999–2008)
Pas luftës së vitit 1999, sporti i xhudos u organizua në mënyrë profesionale.
U themelua Federata e Xhudos e Kosovës, dhe Peja u bë baza kryesore e zhvillimit të këtij sporti.
Në këtë periudhë u ngrit Klubi i Xhudos “Ippon” në Pejë, që më vonë do të shndërrohej në vatër të kampionëve.
Driton Kuka, me një grup të vogël vajzash të talentuara, nisi një projekt që pak kush e besonte atëherë — përgatitjen e kampioneve të ardhshme olimpike.
🏆 Arritjet ndërkombëtare dhe pranimi në arenën botërore (2008–2015)
Në vitin 2008, Kosova filloi të marrë pjesë në gara ndërkombëtare nën flamurin e vet, edhe pse ende pa njohje të plotë nga Komiteti Olimpik Ndërkombëtar.
Emrat si Majlinda Kelmendi, Nora Gjakova dhe Distria Krasniqi filluan të marrin medalje në garat evropiane për juniorë dhe më pas për seniorë.
Në vitin 2012, Majlinda Kelmendi përfaqësoi Shqipërinë në Lojërat Olimpike të Londrës, për shkak se Kosova ende nuk ishte e pranuar nga IOC, por performanca e saj u bë simbol krenarie për të gjithë shqiptarët.
Në 2014, Federata Ndërkombëtare e Xhudos (IJF) e pranoi zyrtarisht Federatën e Xhudos së Kosovës, duke i hapur rrugën pjesëmarrjes së plotë në garat botërore.
🥇 Epoka e artë (2016–sot)
Kjo periudhë është historia e artë e sportit kosovar.
Në Lojërat Olimpike Rio 2016, Majlinda Kelmendi fitoi medaljen e artë – medalja e parë olimpike në historinë e Kosovës.
Kjo fitore shënoi momentin më të madh sportiv të vendit që nga shpallja e pavarësisë.
Pas saj, sukseset vazhduan:
- Distria Krasniqi fitoi medalje të artë në Lojërat Olimpike Tokio 2020.
- Nora Gjakova gjithashtu fitoi medalje të artë në Tokio 2020, duke e bërë Kosovën ndër vendet më të suksesshme për kokë banori në histori të olimpizmit.
- Loriana Kuka, Akil Gjakova, Flaka Loxha e shumë të tjerë kanë sjellë medalje nga garat botërore dhe evropiane.
🌍 Xhudoja sot dhe trashëgimia e saj
Sot, Kosova është fuqi botërore në xhudo.
Klubi “Ippon” Pejë është ndër më të respektuarit në Evropë, ndërsa trajneri Driton Kuka është cilësuar si trajneri më i mirë i xhudos në botë nga IJF në disa raste.
Kampionet tona janë bërë simbol i disiplinës, përkushtimit dhe krenarisë kombëtare, duke e bërë flamurin e Kosovës të valojë në çdo cep të botës.
💙 Fryma e xhudos kosovare
Xhudoja nuk është vetëm sport në Kosovë – është histori sakrifice, edukate dhe krenarie.
Nga një palestër e vogël në Pejë deri te majat e podiumeve olimpike, xhudistët kosovarë treguan se me pasion, përkushtim dhe unitet, gjithçka është e mundur.